Staw krzyżowo-biodrowy - dysfunkcje

Na filmie poniżej kilka technik uruchamiania tych stawów.Najważniejsze jest badanie kontrolne po uruchomieniu. Jeżeli pozycja ustawienia kości w tym stawie się nie zmieni albo jego ruchomość się nie poprawi - to trzeba zmienić daną technikę na inną.

W obrębie miednicy stawy te stanowią połączenie kości krzyżowej z dwiema kośćmi biodrowymi (a więc mamy 2 takie stawy: prawy i lewy).

Niektórzy naukowcy uważają, że z powodu tak dużej ilości więzadeł oraz nierównych powierzchni stawowych (na jednej powierzchni są miejsca wypukłe oraz wklęsłe) w stawach tych nie ma ruchu.

Inni naukowcy wyliczyli, że zakres ruchu w tych stawach wynosi około 1 - 2 stopnie (przy takich ilościach to rzeczywiście może być błąd pomiaru).

PIERWSZA GRUPA PACJENTÓW

Jeżeli jednak dokładnie zbada się pacjenta leżącego na plecach to może się okazać, że jedna z pięt (lub kostek) pacjenta bardziej wystaje w kierunku dystalnym niż druga. Ma się wtedy wrażenie, że jedna z nóg jest dłuższa).

Dodatkowo sprawdzając położenie kolców biodrowych przednich górnych (w leżeniu tyłem) i tylnych górnych (w leżeniu przodem) może się okazać, że są one położone na różnych wysokościach. Ma się wtedy wrażenie, że miednica pacjenta jest skręcona.

Powodem takiego ustawienia może być przykurcz torebkowy (koksartroza) lub przykurcz mięśnia biodrowego. Jeżeli w dalszym badaniu wykluczymy przykurcz zgięciowy w stawie biodrowym (zarówno przykurcz torebkowy jak i mięśniowy np. za pomocą testu DeMiro) to jedynym powodem takiej sytuacji może być jedynie zmiana położenia kości biodrowych względem kości krzyżowej w stawach krzyżowo-biodrowych. Wykorzystując odpowiednie techniki można szybko przywrócić ich prawidłowe położenie.

DRUGA GRUPA PACJENTÓW

Czasem długość  kończyn dolnych może wydawać się prawidłowa, położenie kolców biodrowych tylnych górnych i przednich górnych też może wydawać się symetryczne, ale to nie znaczy, że kości w stawach krzyżowo-biodrowych są ustawione prawidłowo.

Aby wykluczyć dysfunkcję tych stawów należy jeszcze zbadać ustawienie kości krzyżowej względem kości biodrowych. Kości biodrowe mogą być ustawione względem siebie symetrycznie - wtedy długość kończyn jest prawidłowa. Ale jest jeszcze grupa pacjentów, u których to kość krzyżowa jest ustawiona pochyło względem symetrycznie ustawionych kości biodrowych.

To pochyłe ustawienie kości krzyżowej można potwierdzić w leżeniu przodem poprzez:- badanie palpacyjne kątów dolnych bocznych kości krzyżowej - badanie położenia podstawy po prawej i lewej stronie kości krzyżowej w poziomie- badanie głębokości bruzd nad stawami krzyżowo-biodrowymi (bruzda utworzona poprzez tylną część grzebienia kości biodrowej i powierzchnię grzbietową kości krzyżowej).

Takie pochyłe ustawienie kości krzyżowej również można szybko skorygować za pomocą specyficznych technik manualnych.

TRZECIA GRUPA PACJENTÓW

W swojej wieloletniej praktyce zauważyłem również, że czasami pojawiają się pacjenci, u których w badaniu stwierdzam - symetryczne położenie kości biodrowych względem siebie- prawidłowe położenie kości krzyżowej względem kości biodrowychale ruchomość w jednym ze stawów jest wyraźnie ograniczona. Tak, ruchomość! Te stawy posiadają ruchomość!

Zmniejszona ruchomość z powodu odruchowo napiętych tkanek miękkich określana jest przez wielu terapeutów manualnych tzw. "ZABLOKOWANIEM". Zablokowania w stawach krzyżowo-biodrowych występują w przypadku złej pozycji kości biodrowej, złej pozycji kości krzyżowej, ale również występują w przypadku prawidłowego położenia tych kości.

Podczas badania zablokowanego stawu terapeuta manualny wyraźnie może wyczuć napięcie tkanek otaczającyh. Wokół stawu o prawidłowej ruchomości tkanki miękkie są rozluźnione i można wtedy wyczuć odrobinę luźnego ruchu między kośćmi. W stawie zablokowanym tego luzu nie ma. Jeśli staw zablokowany się uruchomi, to tkanki miękkie od razu się rozluźniają i luz powraca.

Luz w stawie i rozluźnienie okolicznych tkanek miękkich są wyczuwalne tylko wtedy gdy staw jest w pozycji spoczynkowej (w odciążeniu - w leżeniu przodem, przy rozluźnionych mięśniach pośladkowych i rotatorach zewnętrznych stawów biodrowych). Wcześniej należy wykluczyć wspominany wyżej przykurcz w stawie biodrowym (jeśli obecny jest przykurcz zgięciowy, to kość udowa w leżeniu przodem pociąga za sobą kość biodrową do przodopochylenia - co likwiduje luz tkanek wokół stawu krzyżowo-biodrowego). Luz w stawie można badać zarówno kością biodrową jak i kością krzyżową.

Jak już wspominałem zablokowanie najczęściej jest obecne w stawie, w którym kości są ustawione nieprawidłowo (kości biodrowe lub kość krzyżowa). Czasami jednak zablokowania obecne są również w stawach, w których kości ustawione są prawidłowo.

Chciałbym zaznaczyć, że staw zablokowany nie boli podczas przemieszczania się ciała. Czasem bolesna jest palpacja więzadeł. Jeżeli pacjent odczuwa ból podczas stania, siedzenia, chodzenia lub przemieszczania ciała w przestrzeni, to głównym powodem tych dolegliwości najczęściej jest:

• nadwrażliwość więzadeł przy niestabilności jakiegoś segmentu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
• uszkodzony krążek międzykręgowy (dysk)
• ucisk korzenia nerwu z powodu wypukliny dyskowej.

Powyższe problemy najczęściej nasilają się wtedy, gdy któryś ze stawów krzyżowo-biodrowych ulegnie zablokowaniu.

Kość krzyżowa stanowi podstawę kręgosłupa. Jakakolwiek dysfunkcja stawów przy tej kości będzie powodować zaburzenia w ruchomości zarówno w kierunku proksymalnym (odcinek L-S) jak i dystalnym (staw biodrowy, kolanowy).

W praktyce rzadko mamy do czynienia tylko z jednym zablokowaniem stawu krzyżowo-biodrowego. Zwykle towarzyszą mu zablokowania w odcinku lędźwiowym, piersiowym oraz szyjnym.

Jak już wspominałem zablokowania te same w sobie zwykle nie dają dolegliwości bólowych. Ruch w takim stawie jest ograniczony. Jeżeli jednak w obrębie kręgosłupa ruchu w jakimś segmencie ruchowym jest za mało, to w sąsiednich odcinkach ruchomość się zwiększy. Nadmiar ruchu w segmencie powoduje nadwrażliwość więzaeł i mięśni - i to zwykle właśnie te segmenty zaczynają powodować dolegliwości bólowe podczas poruszania ciała w przestrzeni. Stawy zablokowane mogą dawać dolegliwości w tkankach otaczających głównie w pozycjach statycznych ciała. Stałe napięcie tkanek powoduje ograniczony dopływ krwi. Brak dopływu krwi zmusza zwykle do ruchu - co poprawia krążenie i łagodzi objawy.

Dowodem na to, że stawy zablokowane nie muszą dawać żadnych objawów są pacjenci, którzy przyjeżdżają do mnie profilaktycznie raz lub dwa razy w roku. Nie mają żadnych objawów bólowych, a ja w badaniu wyraźnie stwierdzam zablokowania - zarówno w obrębie kręgosłupa jak i w stawach krzyżowo-biodrowych. Czasem stwierdzam u nich złe ustawienie kości biodrowych lub kości krzyżowej. Duże było na początku moje zdziwienie, że mimo tak niesymetrycznego ustawienia kości pacjenci ci nie odczuwali żadnych dolegliwości bólowych. Oczywiście zablokowania uruchamiam, co daje później uczucie większego rozluźnienia. Te przypadki pacjentów spowodowały, że zacząłem rozumieć, gdzie tkwi główna przyczyna bólu kręgosłupa.

Głównym powodem bólu jest zwykle dysk, który w przypadku zablokowań stawów w sąsiednich odcinkach kręgosłupa daje więcej objawów bólowych podczas poruszania ciała w przestrzeni. Gdy zablokowania się uruchomi, pacjenci od razu odczuwają poprawę i ból się zmniejsza lub zupełnie ustępuje. Uruchomienie zablokowań poprawia ustawienie trzonów kręgów pomiędzy którymi znajduje się uszkodzony dysk oraz zmniejsza wychylenia tego uszkodzonego dysku w przezstrzeni. Zmniejsza się wtedy wrażliwość więzadeł orazokolicznych mięśni. Poprawa ustawienia dysku między kręgami (w przypadku przepukliny dyskowej) często powoduje zmniejszenie nacisku na przylegający do dysku korzeń nerwu. Po uruchomieniu zablokowań często ból z podrażnionego korzenia od razu ustępuje.