Staw krzyżowo-biodrowy - ćwiczenia
Mirosław Dębski
24 listopada 2018
Czy można uruchomić staw krzyżowo-biodrowy poprzez ćwiczenie ?
Jeżeli u pacjenta staw krzyżowo-biodrowy zablokowany był przez wiele miesięcy albo nawet lat, to po jego uruchomieniu (szybkiej manipulacji z impulsem) prawidłowa ruchomość od razu powraca, ale nie utrzymuje się w sposób trwały. Czasem pacjenci już na drugi dzień wracają z tym samym zablokowaniem. Powodem takiej sytuacji może być :
- Zły poślizg między kośćmi - staw nie przemieszczał się prawidłowo przez długi okres czasu
- Ponowne napięcie tkanek miękkich w koło stawu z powodu pamięci w układzie nerwowym
- Złe nawyki stania i siedzenia powodujące nadmierne obciążenie jednej strony ciała
- Spanie na boku, po stronie blokującego się stawu
Chciałbym podkreślić, że zablokowanie stawu nie powoduje dolegliwości bólowych. Zablokowanie stawu nie boli !!!.
Jeżeli pacjent odczuwa ból, to nie z powodu zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego. Bardzo często ból pojawia się u pacjenta po stronie przeciwnej niż zablokowany staw krzyżowo-biodrowy. Ból nie jest zatem dobrym wskaźnikiem diagnostycznym. Zablokowanie stawu można jedynie stwierdzić poprzez umiejętnie przeprowadzony test ruchomości. W stawie zablokowanym brakuje odrobiny luzu we wszystkich lub tylko w wybranych kierunkach. Skoro odrobiny - to znaczy, że badanie trzeba wykonać w pozycji spoczynkowej i z bardzo małą siłą. Podczas badania ruchu w stawie zablokowanym pacjent nie odczuwa dolegliwości bólowych. Ból pojawiłby się w stawie tylko w przypadku zapalenia. W stawie zablokowanym powodem ograniczenia ruchomości nie jest zapalenie, ale zwiększone napięcie tkanek miękkich. Staw zablokowany przemieszcza się, ale tylko nieznacznie i nie boli podczas ruchu Jeżeli u pacjenta pojawi się ból to zwykle po paru dniach lub tygodniach od momentu zablokowania. Tyle czasu potrzeba, aby:
- nadmierna ruchomość w sąsiednim odcinku (L4-L5-S1) spowodowała podrażnienie więzadeł
- z powodu pochyłego ustawienia kości krzyżowej pojawił się większy nacisk na korzeń nerwu w otworze międzykręgowym
- doszło do większego uszkodzenia pierścienia włóknistego dysku z powodu nadmiernego ruchu kości krzyżowej pod kręgiem L5 po przeciwnej stronie ciała
- pogorszyło się ukrwienie stale napiętych mięśni.
Profilaktyczne ćwiczenie zadane pacjentom po uruchomieniu stawu krzyżowo-biodrowego zdecydowanie wydłuża skuteczność terapii. Niestety, ale ćwiczenie to nie przywraca ruchomości, gdy staw jest zablokowany w dłuższym okresie czasu. Próbowałem wielokrotnie w takim przypadku obejść się bez manipulacji, ale się nie udawało.
Jeżeli natomiast staw się zmanipuluje, a na drugi dzień zablokowanie powróci, to ćwiczenie to okazuje się bardzo skuteczne. Rzadko trzeba wykonywać ponowną manipulację. Pacjent przez podane poniżej ćwiczenie sam może utrzymać ruchomość stawów w obrębie miednicy. Warunek - musi wykonywać ćwiczenie perfekcyjnie. Bardzo łatwo popełnić błędy. Poniżej pokaz ćwiczenia w wersji prawidłowej oraz w wersji z błędami.
Najlepsza pora do ćwiczenia - rano w łóżku jeszcze przed wstaniem. Po wstaniu z łóżka z powodu osiowego obciążenia kości krzyżowej klinuje się ona między kośćmi biodrowymi.
Jeżeli z powodu wielogodzinnego leżenia na jednym boku staw się nie będzie prawidłowo przemieszczał, to zaordynowane ćwiczenie przywróci ruch w tym stawie. W pozycji leżącej staw ten jest odciążony. Można wtedy go przemieszczać w maksymalnym zakresie ruchu. Przeciwna noga wciskana kolanem w podłoże pomaga w lepszej stabilizacji kości krzyżowej. Noga dociągana kolanem pod pachę porusza kość biodrową do tyłopochylenia (tylnej rotacji). Kość krzyżowa relatywnie przemieszcza się wtedy doczaszkowo względem kości biodrowej - a tego ruchu najczęściej brakuje. Ilość powtórzeń - na przemian po 15-20 razy na każdą nogę.
Zobacz również
25 listopada 2018
Manipulacja stawu - Techniki
Techniki manipulacji polegają na bardzo szybkim impulsie aplikowanym w stawie międzykręgowym, "międzytrzonowym" (tzw. dyskowym), w stawie krzyżowo-biodrowym lub w stawach kończyn. Impuls ten charakteryzuje się minimalnym zakresem ruchu i maksymalną prędkością.